အမျိုးအစား – ပန်းချီ
ပညာရှင် – ဦးတိုင်းကျော်(မန္တလေး)
မှတ်ချက် – ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် စတင်ရေးဆွဲ၍ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးပါသည်။
သရေခေတ္တရာ (ယခုမှော်စာဒေသ) ဘုရင်ဒွတ်တပေါင်မင်းကြီး (ဘီစီ ၄၄၃-၃၇၃)သည် သိင်္ဂုတ္တရ ကုန်းတော်ရှိ ဆံတော်မြတ်ကို ပင့်ဆောင်ရန် လာခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်သဖြင့် စေတီတော်ကြီး၏ အရှေ့တောင်ထောင့်တွင် မြသားအရိုးဖြစ်ပြီး အရွက်တွင် စိန်စီထားသော ထီးတော် တစ်စင်းကို စိုက်ထူပူဇော်နေပုံ။
ပုဂံပြည်ဘုရင် အနော်ရထာမင်းကြီး (အေဒီ ၁၀၄၄- ၁၀၇၇)သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်၌ ဌာပနာထားသော ဆံတော်များကို တူးဖော်ပင့်ဆောင့်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ဘဲ ရွှေထီး၊ ငွေထီးများ ဆက်ကပ်၍ ရွှေတိဂုံစေတီတော်၏ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ပတ္တမြားတစ်လုံးကို ထည့်သွင်းပူဇော်နေပုံ
ဟံသာဝတီနန်းစံသော မွန်ဘုရင် အဆက်ဆက်တို့သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်မြတ်ကြီးအား မွမ်းမံပြင်ဆင်ခဲ့ကြရာ ဗညားတောဘွဲ့ခံ မွန်ဘုရင်မကြီး ရှင်စောပု (အေဒီ ၁၄၅၃ – ၁၄၇၂) သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်ကုန်းတော်နှင့် ပစ္စယာမြေများအား ပြင်ဆင် မွမ်းမံပြီး ဘားလေးဘား ခေါ် ဆုတောင်းပြည့်စေတီတော်ကို တည်ထားပူဇော်နေပုံ
ဟံသာဝတီဘုရင် ဓမ္မစေတီမင်း (အေဒီ ၁၄၇၂ – ၁၄၉၂) သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်မြတ်ကြီး၌ ခေါင်းလောင်းတော်ကြီး သွန်းလုပ်လှူဒါန်းပြီး ဓမ္မစေတီ ကျောက်စာများ စိုက်ထူ ပူဇော်နေပုံ
တောင်ငူမင်းဆက်ဖြစ်သော ဟံသာဝတီ နန်းစံဘုရင် ဘုရင့်နောင်ကျော်ထင်အနော်ရထာ (အေဒီ ၁၅၅၁ – ၁၅၈၁) သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်မြတ်ကြီးအား ရွှေကိုယ်လုံးတော်ပြည့်ကပ်ပြီးနောက် မကိုဋ်တော်ကို ချွတ်လှူနေပုံ
ကောဇာသက္ကရာဇ် (၉၇) ခုနှစ်၊ (အေဒီ ၁၆၀၀) တွင် ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးသွားရာ အင်္ဂပုတ်ဆရာတော်နှင့် လဝေးဆရာတော်ကြီးတို့ကြီးမှူး၍ ပြုပြင်မွမ်းမံပြီး ၁၉၁၀ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်း ပြည်သူများကောင်းမှုဖြင့် ထီးတော်အသစ်တင်လှူပူဇော်နေပုံ
ကုန်းဘောင်မင်းဆက် ရတနာသိင်္ခ (ယခုရွှေဘို) နန်းစံအလောင်းဘုရား ဦးအောင်ဇေယျသည် ဒဂုံကို ရန်ကုန်ဟု အမည်ပြောင်းလဲ၍ မြို့သစ်တည်ဆောက်ပေးခဲ့ပြီးနောက် ရွှေတိဂုံစေတီတော်တွင် ဇရပ်ကြီးများ ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းနေပုံ
ကုန်းဘောင်မင်းဆက်ဖြစ်သော ဆင်ဖြူရှင် (အေဒီ ၁၇၉၄ – ၁၇၇၆) သည် ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးသွားသော ထီးတော်အစား (၁၇၇၅) ခုနှစ် မတ်လ (၁၅) ရက်နေ့တွင် မြောက်အရပ်မှ ယန္တရားစက်ဖြင့် ထီးတော်အသစ်တင်လှူပူဇော်နေပုံ
ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အင်းဝနန်းစံ စဥ့်ကူးမင်း (အေဒီ ၁၇၇၆ – ၁၇၈၂) သည် စေတီတော်ရင်ပြင်လေးမျက်နှာမုခ်တို့၌ တန်ဆောင်းပလ္လင်နှင့်တကွ ပဉ္စလောဟာဆင်းတုတော် လေးဆူကို သွန်းလုပ်လှူဒါန်းတော်မူသည့်အပြင် မဟာဃဏ္ဍဘွဲ့ရ ခေါင်းလောင်းတော်ကြီးကို တန်ဆောင်းနှင့်တကွ ရာဟုထောင့်တွင် သွန်းလုပ်လှူဒါန်းနေပုံ
ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အမရပူရနန်းစံ ရွှေဘိုမင်း ခေါ် သာယာဝတီမင်း (အေဒီ ၁၈၃၇ – ၁၈၄၆) သည် မဟာတိသဒ္ဒဃဏ္ဍဘွဲ့မည်ရ ခေါင်းလောင်းတော်ကြီးကို သွန်းလုပ်လှူဒါန်းသည့်အပြင် ရွှေတိဂုံစေတီတော် တောင်ဘက်စောင်းတန်းမုခ်ဦးတွင် ဘီလူးရုပ်ကြီးနှစ်ရုပ် ဣစ္ဆာသယဘုရားအုတ်ပြဿဒ်ကြီးများ ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းပူဇော်နေပုံ
ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းတုန်းမင်း (အေဒီ ၁၈၅၃ – ၁၈၇၈) သည် ရတနာပုံနေပြည်တော်မှ ထီးတော်အသစ် ပေးပို့သည်ကို အောက်မြန်မာပြည်ရှိ ပြည်သူပြည်သား ရဟန်းတို့ တစည်းတလုံး ညီညာစွာဖြင့် လှူဒါန်းပူဇော်နေပုံ
နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဘုရား၊ ပုထိုး၊ ကျောင်းကန် အစရှိသော ဗုဒ္ဓသာသနိက အဆောက်အဦးများကို မွမ်းမံပြင်ဆင်ခဲ့ရာတွင် ရွှေတိဂုံစေတီတော် တောင်ဘက်စောင်းတန်းကြီးကို အများပြည်သူ လှူဒါန်းငွေဖြင့် မွမ်းမံပြင်ဆင်ပုံ (၁၉၆၆)